Atrakcje regionu

MAKSYMILIAN MISJA 47. GĘBICE I OKOLICE

(wykaz wszystkich miejscowości i ewentualnych atrakcji w promieniu do 47 km od Gębic)

 

BARŁOGI (niem. Berloge)

*wieś przy trasie Bobrowice-Lubsko

 

BIAŁOWICE (niem. Billendorf)

*wieś na pd. zach. od Nowogrodu Bobrz.

*zamek renesansowy z XVI w. (ob. spichlerz)

*kościół późnogotycki p.w. Najświętszego Serca Jezusa, murowany z kamienia polnego z końca XV/XVI w.

*plebania barokowa z 1765 r.

 

BIAŁKÓW (niem.: Belkau, łuż.: Bělkow)

*wieś na wsch. od Lubska

*domy parterowe, murowane i kryte dwuspadowymi dachami z 1 poł. XIX w.

*głaz narzutowy z dłużkowskiego parku, jako pomnik upamiętniający osadnictwo wojskowe (rozdroże)

*współczesny kościół p.w. NMP Królowej Polski

 

BIECZ (niem.: Beitsch /do 1937 Beitzsch, łuż.: Bušc)

*wieś położona na pn. wsch. od Brodów, przy drodze Gubin-Lubsko

*miejsce po osadzie i cmentarzysku kultury luboszyckiej z 150-350 r. (w pobliżu starej drogi na Brody)

*kościół barokowy p.w. M.B. Częstochowskiej z 1721 r.

*zespół pałacowy z XVIII-XIX w. (zaniedbany, teren prywatny)

*górka Biecka Góra 111 m n.p.m. (na pd. zach. od wsi ) na której ok. 1962 r. zbudowano skocznię narciarską.

*w okolicach wsi 5 torfowisk przejściowych z ciekawą roślinnością: turzyca bagienna, rosiczka okrągłolistna, przygiełka biała, przylatują tu żurawie

 

BIEDRZYCHOWICE DOLNE (niem. Friedersdorf, łuż. Bjedrychojce lub Bjedrichojce)

*wieś na zach. od Bieniowa, nad Szyszyną, która zajęła w 2007 r. II miejsce w plebiscycie najładniejsze wioski w województwie

*kościół późnoromański p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1 poł. XIII-XIV w. Do świątyni wchodzi się przez budynek bramny z XV w. W kościele relikwie św. Maksymiliana Kolbe.

*kaplica nagrobna rodziny Rotzlerów z 2. poł. XIX w. (przy kościele)

*kościół p.w. NMP Wspomożenia Wiernych z XIX w.

*pomnik upamiętniający przejazd pociągiem św. Maksymiliana Kolbe do obozu Stalag IIIB Amtitz

*zbiornica muzealna u Motyla (nr 17/18) z eksponatami rolniczymi i nie tylko.

*ścieżka przyrodniczo-leśna ,,Dolina Szyszyny”

*grodzisko wczesnośredniowieczne (na ścieżce, 2 km na wsch. od wioski)

 

BIELÓW (niem. Bielow, serb. Běła)

*wieś na pn. od Krosna Odrz.

*kościół p.w. Pierwszych Męczenników Polski

 

BIENIÓW (niem. Benau N./L.)

*wieś przy drodze i linii kolejowej Żary-Zielona Góra

*kościół wczesnogotycki p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z XIII-XVII w. i plebania barokowa z 2 poł. XVIII w.

*dwór z 1 poł. XIX w.

*dom szachulcowy (nr 11) z 1740 r.

 

BIESZKÓW

*wieś na pd. wsch. od Jasienia

 

BIEŻYCE (niem.: Gross Bösitz, łuż.: Běšce)

*wieś przy Gubinie od wschodu

*fragmenty folwarku z XIX w.

*remiza strażacka z 1928 r.

*lipa drobnolistna o obw. pnia 400 cm, położona na posesji nr 17. Dwie topole osiki w wieku ok. 150 lat o obw. 430 i 445, rosnące za budynkiem nr 58

*były cmentarz niemiecki, z licznymi zaniedbanymi nagrobkami, znajduje się na wzniesieniu w lesie, na pn. od drogi głównej, kilkanaście okazów cisa pospolitego

*kościół nowy p.w. św. Maksymiliana M. Kolbe, a wewnątrz Jego relikwie

 

BOBROWICE (niem. Bobersberg)

*wieś w Dolinie Dolnego Bobru, nad Bobrem i Kanałem Dychowskim, na trasie Krosno Odrz/Gubin-Lubsko

*kościół neogotycki p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1862-57 r.

*zabytkowe domy nr 19, 29, 144, 145 z XVIII-XIX w.

 

BRODY (niem.: Pförten, łuż.: Brody)

*miasteczko nad Werdawą blisko granicy z Niemcami, na pd. od Gubina

*zespół pałacowo-parkowy Henryka Brühla z 1680 r. przebudowany w latach 1741-49. Pałac w ruinie, zaś oficyny odrestaurowane. Wokół park z XVIII i XIX w. z ciekawym drzewostanem.

*kościół p.w. Wszystkich Świętych z 1725 r., odbudowany w latach 1981-83. Wewnątrz tablice epitafijne Maxenów a w ołtarzu głównym relikwie św. Amatii i św. Perpetuy.

*Brama miejska zw. Zasiecką z XVIII w. jako jedyna zachowana z trzech bram prowadzących do wnętrza miasta. Posiada formy łuku tryumfalnego.

*zabytkowy cmentarz z 1701 r. (w pobliżu drogi do Tuplic)

*zabytkowe domy: ul. Kilińskiego 5 (murowano-szachulcowy z XVIII/XIX w.), ul. Przedmieście Mariańskie 1 (z XVIII w.), Rynek 5, 7, 8, 9 (murowano-szachulcowe z XVIII w.), ul. Szkolna 7, 8 (z poł. XVIII w.), ul. Wolności 6 (budynek Poczty Polskiej)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BRONICE (niem.: Brinsdorf, łuż. Baranojce)

*wieś na Wysoczyźnie Żarskiej, na pd. zach. od Jasienia, przy szosie do Tuplic

*cmentarz poewangelicki z pocz. XIX w.

*zabytkowe domy (nr 30, 34, 36, 37, 38, 46, 42) z pocz. XX w.

 

BRONKÓW (niem. Brancke, Branke, Branck, Brankow, Branckow, Draussen, Wendisch Bramke)

*wieś letniskowa pomiędzy jeziorami Piaszno i Błeszno

*kaplica p.w. MB Szkaplerznej z 1958 r.

 

BROŻEK (niem.:  Scheuno, łuż.: Brožańce)

*wieś graniczna koło Zasiek, na pd. zach. od Brodów nad Nysą Łużycką

*na pd. od wsi, zachowało się około 400 betonowych obiektów poniemieckiej fabryki amunicji: hal produkcyjnych, silosów, magazynów i bunkrów. Rozrzucone na powierzchni 600 ha, to pozostałości po dawnych niemieckich zakładach zbrojeniowych, produkujących w latach 1941-45 materiały wybuchowe. Miejsce to nazywane jest dzisiaj „Rokitą” albo „Bunkrowym Lasem”. Teren bardzo niebezpieczny objęty zakazem wstępu do obiektów. Poruszać się można tylko po szlakach komunikacyjnych.

 

BRZEZINKA (niem. Klein Deichow)

*wieś na zach. od Dychowa

 

BRZEŹNICA

*wieś nad Bobrem, na pd. od Dąbia

*pałac eklektyczny z XVII w. (ob. hotel) i park z XVIII w.

 

BRZOZÓW (niem. Birkenberge, serb. Bŕazow)

*wieś na południe od Grabic

*pałac z XVIII w.

*kolumna zwycięstwa z lat 1870-71, na pamiątkę ostatniego zwycięstwa Prus (za wsią)

 

BRZÓZKA (niem. Braschen, serb. Brjazka)

*wieś przy głównej drodze Krosno Odrz.-Gubin

*nowy kościół p.w. NMP Królowej Polski z 1992 r.

*kamień wskazujący położenie 15. Południka (przy drodze nr 32 do Gubina, słupek drogowy 25/1)

Umieszczony z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Krośnieńskiej oraz Nadleśnictwa Brzózka

*ścieżka edukacyjno-przyrodnicza „BRASZKA” (przy Nadleśnictwie Brzózka)

Na trasie znajduje się 12 punktów tematycznych omawiających zagadnienia ochrony i użytkowania lasu oraz historia wioski. Na trasie chronione gatunki roślin: barwinek, konwalia majowa i cis.

 

BUDORADZ (niem.: Buderose, łuż.: Budoradz)

*wieś w zakolu Nysy Łużyckiej, na pn. od Gubina

*ślady wczesnośredniowiecznego grodziska

*cmentarzyk rosyjskich jeńców wojennych z okresu I wojny światowej (w lasku brzozowym)

*prywatny rezerwat przyrody „Gubińskie Mokradła”

 

BUDYNIA (niem. Bothendorf)

*wieś na pd. zach. od Dąbia

 

BUDZIECHÓW (niem.: Baudach, łuż.: Budych)

*wieś przy drodze Jasień – Lubsko

*kościół p.w. Józefa Robotnika z 1768 r.

*40 domów z 2 poł. XIX w.

*klasycystyczny dwór z 1800 r.

 

CHEŁM ŻARSKI (niem.: Kulm, łuż.: Chółm)

*wieś przy drodze Lubsko-Zasieki

 *pomnik przyrody-dwupienna sosna zwyczajna złączona z dębem szypułkowym

 

CHĘCINY (niem.: Sachsdorf , łuż.: Saskojce)

*wieś na trasie Pole-Stargard Gubiński

 

CHLEBICE (niem.: Wiesenthal /do 1889 Niemaschkleba, łuż.: Njamašklěb/Němašklěb)

*wieś nad rzeczką Rzeczyca, na pn. wsch. od Tuplic

*dąb-pomnik przyrody

 

CHLEBOWO (niem.: Lindenhein do 1935 Niemaschkleba, łuż.: Namašklěb)

*wieś na pn. wsch. od Gubina, blisko przeprawy promowej przez Odrę na drodze do Gorzowa

*kościół gotycki p.w. św. Józefa Oblubieńca Maryi Panny z XIII w. Miejsce kultu św. Rity (relikwie). Nabożeństwa każdego 22. miesiąca w okresie od kwietnia do listopada.

 

CHOCIEJÓW (niem.: Göttern, łuż.: —–)

*wieś na trasie Pole-Stargard Gubiński

 

CHOCICZ (niem.: Hermswalde, łuż.: Hermanow)

*wieś na pn. wsch. od Lubska

*blisko wioski stanowisko archeologiczne z epoki kamienia, brązu i starożytności

*kościół szachulcowy p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1687 r.

 

CHOCIMEK

*wieś na wsch. od Górzyna

 

CHOJNOWO (niem. Kunow)

*wieś na pd. od Bobrowic

 

CHROMÓW (niem. Chrumow)

*wieś na Bobrem, na wsch. od Dychowa

 

CHYŻE (niem. Hundsbelle)

*wieś nad Odrą, pod Krosnem Odrz.

 

CIELMÓW (niem.: Zilmsdorf, łuż.: Celimojce/Celimojcz)

*wieś na wsch. do Tuplic

*domy z pocz. XIX w.

*fragmenty folwarku i podworski park z pomnikami przyrody: lipa drobnolistna (obw. 420 cm), 7 dębów szypułkowych (obw. od 400 do 650 cm)

*resztki grobowca-mauzoleum Roberta Reibnitza (w parku). Nad wiejskim stawkiem mieszczą się resztki pomnika poległych w I wojnie światowej i dwa pomnikowe dęby. W okolicy znajdują się zbiorniki pokopalniane.

*skupisko kurhanów z kamiennymi kręgami (przy drodze do Czernej, 200-300 m na lewo, w lesie)

 

CZARNOWICE (niem.: Schernewitz do 1937 Tzschernowitz, łuż.: Carnojce)

*wieś na pd. wsch. od Gubina, przy drodze do Lubska

*stodoła i niewielki park po dawnym zespole dworskim

 

CZARNOWO (niem. Neuendorf)

*wieś na trasie Krosno Odrz.-Wężyska

*kościół gotycki p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego z XIX w.

 

CZERNA (niem.: Grünaue /do 1937 Tzscheeren, łuż.: Černa)

*wieś na pn. wsch. od Tuplic, przy drodze do Jasienia

*park ze starodrzewem, przechodzący w części wschodniej w las

*resztki cmentarza ewangelickiego

 

DATYŃ (niem.: Datten, łuż.: Datyń)

*wieś na pn. od Brodów

*zabytkowy budynek mieszczący świetlicę wiejską

*ślady grodziska plemienia Selpoli z VII – IX w. (na wschód od wioski)

 

DACHÓW (niem. Dachow)

*wieś w pobliżu odnogi Bobru, niedaleko drogi Bobrowice-Lubsko

 

DĄBIE (niem. Gersdorf)

*wieś na trasie Krosno Odrz./Gubin-Zielona Góra

*kościół gotycki p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z XIII-XIV w.

 

DĄBROWA (niem.: Schönfeld, łuż.: Dubrawa p. Žemrja)

*wieś na terenie Łużyc Wschodnich wchodziła wraz z Górzynem i Grabkowem w skład tzw. „Serbskiego Kąta”, będącego ośrodkiem gdzie bardzo długo utrzymywały się język i tradycje łużyckie

 

DĘBY (niem. Daube)

*wieś niedaleko drogi Bobrowice-Lubsko

 

DŁUŻEK (niem.: Dolzig, łuż.: Dłužk)

*wieś na pd. zach. od Lubska

*kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny z XIV w.

*pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców wsi (przed kościołem)

*pałac kryjący relikty średniowiecznej wieży rycerskiej oraz zespół zabudowy folwarcznej i park krajobrazowy z XIX w. 

*góra Partyja 125m n.p.m. (na pd. od Dłużka), punkt widokowy

 

DOBRE (niem.: Dobern, łuż.: Dobryń)

*wieś na wsch.od Gubina przy drodze do Górzna

*Góra Czartowiec 121 m n.p.m. (na pd. wsch.)

 

DOBRZYŃ (niem.: Döbern, łuż.: Derbno)

*wieś niedaleko Czarnowic

 

DROŻKÓW (niem. Droskau)

*wieś na trasie Jasień-Żary

*kościół wczesnogotycki p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego z XIII-XV w.

 

DRZENIÓW (niem.: Drehne, łuż.: Dŕenow)

*wieś na pn. wsch. od Tuplic

*park podworski

 

DRZEŃSK MAŁY (niem.: Klein Drenzig, łuż.: Mały Drězg)

*wieś na trasie z Jaromirowic do Żytowania

*zabytkowe domy: nr 4 (XVIII w.), świetlica (ludowy, 1925 r.)

 

DRZEŃSK WIELKI (niem.: Gross Drenzig, łuż.: Wjeliki Drězg)

*wieś na trasie z Jaromirowic do Żytowania

 

DYCHÓW (niem. Deichow)

*wieś nad jeziorem Dychowskim i Bobrem

*nowy kościół p.w. Miłosierdzia Bożego z 1990-95 r.

*kapliczka maryjna

*elektrownia wodna z 1933-36 r.

 

DZIKOWO (niem. Heidekrug)

*wieś na wsch. od Gubina, przy drodze do Krosna Odrz.

*placówka Edukacji Ekologicznej „Sosna Gubińska” Nadleśnictwa Gubin i ścieżka przyrodniczo – leśna „Dzikowo”

*rezerwat przyrody faunistyczno-leśny „Dębowiec” o pow. blisko 10 ha (3km na wsch.)

 

GĘBICE (niem.: Amtitz, łuż.: Homśica)

*wieś leżąca nad Lubszą na pd. wsch. od Gubina przy drodze do Lubska

*aleja dębów czerwonych (przy wjeździe do wioski od głównej drogi)

*fundamenty renesansowego pałacu książąt von Schönaich z 2 poł. XVI w. w 15 ha parku

*trwała ruina kościół poewangelickiego z XV w.,

*6 sztuk dębów szypułkowych w wieku 250 -300 lat, najgrubszy osiąga 6,20 m (niedaleko kościoła w parku)

*4 dęby pamięci o imionach: Maksymilian Kolbe, Pius Bartosik, Jeńcy Amtitz, Ojcostwo Powołaniem (zasadzone w 2024 r.)

*pomnik pamięci narodowej z 1969 r. upamiętniający obóz jeniecki Stalag III B Fürstenberg, filia Amtitz, w którym przebywał ojciec św. Maksymilian Maria Kolbe i bł. Pius Bartosik (Jego zastępca). Obóz znajdował się po drugiej stronie drogi, gdzie obecnie są pola uprawne. 

*miejsce zakończenia gry terenowej poświęconej o. Maksymilianowi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

GOLA (niem. Guhlow)

*wieś nad Bobrem, na zach. od Dąbia

 

GOLIN (niem. Guhlen)

*wieś na pd. zach. od Jasienia

 

GOSTCHORZE (niem. Goskar, serb. Goskaŕ)

*wieś nad Odrą, na wsch. od Krosna Odrz.

*nowy kościół p.w.  Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1993 r.

*ślady po grodzie piastowskim

*działa grupa „Goskar” promująca swoją miejscowość i przedstawiająca scenki z życia średniowiecznego grodu

 

GÓRZYN (niem.: Göhren, łuż.: Gorin)

*wieś na pn. od Lubska, przy drodze do Krosna Odrz. i Gubina

*pomnik osadnictwa kościuszkowców z 1966 r., armata przed szkołą i miejscowa Izba Pamięci (w szkole)

*kamienno-ceglana wieża bramna z XV w., która prowadziła na cmentarz

*drewniana XX wieczna dzwonnica

*domy zabytkowe z XIX w., najstarszy dom (nr 137) pochodzi z 1780 r.

*kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny z 1956 r., który powstał z dawnej plebanii – pastorówki. W kościele relikwie św. Maksymiliana Kolbe.

 

GRABICE (niem.: Reichersdorf, łuż.: Rachertojce)

*wieś * na pd od Gubina

*parterowy dwór z XVIII w. (własność prywatna) z fragmentami parku krajobrazowego z 2 poł. XIX w.

*cmentarzysko kultury luboszyckiej liczące aż 460 pochówków z II-IV w. n.e. (w parku)

*nowy kościół p.w. Miłosierdzia Bożego z 1978 r., przerobiony z domu mieszkalnego 

 

GRABKÓW (niem.: Grabkow, łuż.: Hynkow)

*wieś na trasie Gubin-Górzyn

 

GRABÓW (niem.: Grabow, łuż.: Grabow)

*wieś na pn. wsch. od Tuplic

*dwór i park krajobrazowy z dwoma stawami

 

GRABÓWEK

*wieś nad Tymnicą koło Gręzawy

 

GRĘZAWA (niem.: Rotfelde/do 1937 Pockuschel, łuż.: Pokužel)

*wieś na pn. od Tuplic

*drewniany dom, częściowo z szachulcem wypełnionym cegłą oraz stodoła konstrukcji zrębowej (nr 16)

 

GROCHÓW (niem.: Grocho, łuż.: Grochow)

*wieś nad Wełmicą na pd. wsch. od Gubina

 

GRODZISZCZE (niem.: Grötzsch, łuż.: Groźišćo)

*wieś na trasie Gubin-Lubsko

 

GUBIN (niem. Guben)

*miasto przygraniczne z Niemcami nad Nysą Łużycką i Lubszą

*ruiny fary p.w. Trójcy Świętej z poł. XV w. (możliwość wejścia na wieżę, informacja w Galerii ,,Ratusz”)

*kościół neogotycki p.w. Trójcy Świętej z 1860 r. Wewnątrz relikwie św. Maksymiliana Kolbe.

*nowy kościół p.w. MB Fatimskiej z 1989 r.

*ratusz z XV/XVI w.

*wieża Bramy Ostrowskiej wraz z fragmentami muru obronnego z XV/XVI w.

*brama i mury (ul. 3 Maja) – część fortyfikacji muru zach. przy Bramie Ostrowskie

*wieża Dziewicza na wsch. wysuniętym narożniku muru miejskiego

*brama z murami o charakterze ozdobnym (ul. Dąbrowskiego)

*Izba Muzealna Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Gubińskiej w dawnym budynku Muzeum Miejskiego (przy baszcie). W Izbie prezentowane są ekspozycje związane z historią miasta: eksponaty archeologiczne, dawne przedmioty codziennego użytku, zabytki techniki, dokumenty i fotografie oraz pamiątki, związane ze stacjonującymi w Gubinie jednostkami Wojska Polskiego.

*3 krzyże pokutne z granitu (skrzyżowanie ul. Kołłątaja i Śląskiej)

*2 km na pd. blisko ul. Legnickiej, przy drodze do Lubska, studnia serbsko-łużycka z kamieniem upamiętniającym, tzw. Głaz Hańby

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

GUBINEK (niem.: Gubinschen, łuż.: Gubink)

*wieś nad Nysą Łużycką, na pd. zach. od Gubina

 

GUZÓW (niem.: Guschau)

*wieś na wsch. od Jasienia

*„Torfowisko Guzów” – użytek ekologiczny o pow. ok. 100 ha, liczne stanowiska rzadkiej i chronionej roślinności torfowiskowej, m.in. wrzośca bagiennego, wełnianki białej, grzybienia północnego, jaskra wielkiego, kłoci wiechowatej, storczyka krwistego oraz ostoje lęgowe ptactwa wodnego.

 

JABŁONIEC (niem.: Gablentz, łuż.: Jablońc)

*wieś na pd. od Jasienia

*kościół gotycki p.w. św. Anny z XVIII w. z zabytkową amboną i tablicą epitafijną przedstawiającą 7 zmarłych dzieci Wiedebacha

 

JAŁOWICE (niem.: Jaulitz, łuż.: Jałojce)

*wieś koło Starosiedla

*kapliczka św. Huberta w spalonym drzewie

 

JANISZOWICE (niem. Jähnsdorf)

*wieś przy trasie Bobrowice-Lubsko

*kościół gotycki p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z XV w.

*cmentarz poewangelicki z poł. XIX w.

 

JANISZOWICE (niem. Jähnsdorf, następnie Janów)

*wieś nad Nysą Łużycką

 

JAROMIROWICE (niem.: Germersdorf , łuż.: Germarojce)

*wieś w obrębie Wzniesień Gubińskich, przy Gubinie

 

JARYSZÓW (niem. Gersdorf)

*wieś na pd. od Jasienia

 

JASIENICA (niem.: Jessnitz, łuż.: Jaseńca)

*wieś na pn. od Brodów

*pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego

*pomnikowe platany (w parku podworskim)

 

JASIEŃ (niem.:  Gassen, łuż.: Gašyn)

*miasto przy drodze Lubsko-Żary

*kościół barokowy p.w. Matki Bożej Różańcowej z 1743 r. Wewnątrz znajduje się polichromowany strop z XVIII w., przeniesiony z kościoła w Kożuchowie oraz epitafia i organy.

*krzyż pokutny z 1813 r. o wys. 37 cm z 1813 r. (najmniejszy w Polsce)

*pałac późnobarokowy z 1764-80 r.

*domy folwarczne (ul. Powstańców Warszawskich)

*budynek Bractwa Kurkowego (Dom Strzelca, ob. GDK)

*eklektyczne budynki mieszkalne (pl. Wolności, ul. Jana Pawła II)

*kaplica grobowa rodziny Rabenau XVIII w. (cmentarz)

*resztki dawnej filii obozu koncentracyjnego (przy drodze do Wiciny)

Od września 1944 do 12.II.1945 r. znajdował się obóz pracy – filia niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen dla ok. 700 więźniów, głównie Polaków. Zatrudnieni byli przede wszystkim w miejscowych zakładach lotniczych Focke-Wulf wytwarzających elementy samolotów. Po likwidacji obozu, więźniów przeniesiono do obozu koncentracyjnego Buchenwald, w efekcie warunków tej wędrówki zmarło minimum 120 uwięzionych.

 

 

 

 

JASIONNA (niem. Jessen)

*wieś niedaleko drogi Jasień-Tuplice

*pałac z XVIII w.

*dom drewniany z XVIII w. (nr 5)

 

JAZÓW (niem.: Hasso, łuż.: Hažow)

*wieś nad rzeką Lubszą, na pd. od Gubina

 

JEZIORY DOLNE (niem.: Nieder Jehser / wcz. Jehser, łuż.: Dolny Jazorc)

*wieś nad Werdawą, na pn. zach. od Brodów

*ruina poewangelickiego kościoła z XVII w.

*stary cmentarz z resztką nagrobków (wokół kościoła)

*budynek mieszkalny nr 26 z 1742 r.

*bażanciarnia pałacowa z poł. XVIII w.

*stodoła o konstrukcji szachulcowej (pruski mur)

 

JEZIORY WYSOKIE (niem.: Hoh Jeser / wcz. Hohen Jehser, łuż.: Husoki Jasocz / Wuś Jazory)

*wieś od zach. strony Brodów

*Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Leśnej

Ośrodek mieści wystawowe sale edukacyjne, prezentujące funkcje lasu, salę konferencyjną, ogród dendrologiczny z bogatą kolekcją sosen i innych drzew, leśną ścieżkę dydaktyczną wytyczoną na atrakcyjnym terenie „Na Wąwozach” oraz wiatę turystyczno-biesiadną z paleniskiem. Przy Ośrodku 41 m wieża przeciwpożarowo – widokowa z 1999 r. w kształcie latarni morskiej (176 schodków).

*Dąb „Hubertus” (przy ścieżce dydaktycznej)

*„Kandelabry” – Powierzchniowy Pomnik Przyrody.

Las niezwykłych, powyginanych w pałąk drzew sosnowych, których wiek wynosi około 85 lat. Zajmuje powierzchnię 3,37 ha. Swoje dziwne kształty drzewa zawdzięczają prawdopodobnie niemieckim leśnikom, którzy w ten sposób formowali „żywy” materiał na gięte meble.

 

JURZYN (niem. Jüritz)

*wieś niedaleko drogi Jasień-Tuplice

*dom drewniany z XVIII/XIX w. (nr 21)

 

KAŁEK (niem.: Kalke, łuż.; Kralowa Wola)

*wieś niedaleko Grabkowa

 

KAMIEŃ (niem. Kähmen)

*wieś przy drodze Krosno Odrz.-Świebodzin

*zespół pałacowy i folwarczny z poł. XIX w.

 

KANIÓW (niem.:Kanig, łuż.: Kańjow)

*wieś na wsch. od Gubina, przy drodze do Górzna

*nowy kościół p.w. Narodzenia NMP z 1988 r.

*młyn z pocz. XX w.

*wiąz o obwodzie 390 cm (przed leśniczówką)

*najstarszy dom nr 16 z 1845 r.

 

KOŁO (niem.: Kohle/ Kohlo, łuż.: Kolow)

*wieś na pn. od Brodów

*jednonawowy kościół p.w. Narodzenia NMP z XIII w.

*największy krzyż pokutny na Ziemi Lubuskiej (155 cm wysokości, z obustronnym reliefem miecza, przy domu nr 33).

*późnoklasycystyczny dwór z zabudowaniami gospodarczymi z pocz. XIX w. (od strony Brodów)

 

KOMORÓW (niem.:Mückenberg, łuż.: Komorow)

*wieś przylegająca Gubina od północy

*wiąz liczący już 450 lat, obw. pnia 7,10 m (najstarszy w Europie pomnik przyrody), złamany

*nowy kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1988 r., a w nim relikwie św. Maksymiliana Kolbe

 

KOPERNO (niem.: Küppern, łuż.: Kiperna)

*wieś na pd. od Gubina

*neogotycki kościół p.w. Matki Bożej Bolesnej z 1850 r.

*poewangelicki cmentarz z przełomu XIX/XX w.

 

KOSARZYN (niem.: Kuschern, łuż.: Kóšaŕńa)

*wieś na pn. od Gubina w otoczeniu Krzesińskiego Parku Krajobrazowego utworzonego w 1998 r., o powierzchni 8 546 ha. Przedmiotem ochrony parku są walory przyrodnicze i krajobrazowe pradoliny Odry i doliny Nysy Łużyckiej.

*jezioro Borek, liczące 66 ha powierzchni

*około 1 km na pn. Nysa Łużycka uchodzi do Odry, gdzie stoi Krzyż Pojednania zw. także Krzyżem Spotkań

*na wałach w sąsiedztwie ujścia Łomianki do Odry, znajduje się mogiła pogranicznika, zastrzelonego przez szabrownika w 1957 r.

 

KOSIERZ (niem. Cossar)

*wieś na trasie Dąbie-Nowogród Bobrz.

*kościół gotycki p.w. Nawiedzenia NMP z XIII-XVI w.

*zespół pałacowy z XVII-XIX w. i park krajobrazowy

*zabudowania folwarczne z 1 poł. XIX w.

 

KOZÓW (niem.: Kaaso, łuż.: Kazow)

*wieś nad potokiem Wodra na pd. od Gubina

*zespół dworski z XVIII-XIX w. (dziś budynek mieszkalny)

 

KROSNO ODRZAŃSKIE (niem. Crossen, serb. Krosno)

*miasto nad Odrą u zbiegu szlaków komunikacyjnych w kierunku Poznania, Wrocławia i Berlina

*schron w kurtynie wsch. fortyfikacji bastionowych, otaczających średniowieczny zamek, a wzniesionych przez wojska szwedzkie w XVII w. Posiada rzadko występującą (zaledwie 10 egz. w Polsce) płytę pancerną typu 7aP7.

*zamek piastowski z 1211 i 1250 r. (Izba Muzealna, informacja turystyczna)

*kościół barokowy p.w. św. Jadwigi Śląskiej z 1708 r., wewnątrz Jej relikwie

*kościół neogotycki p.w. św. Andrzeja Apostoła z 1887 r., a w nim relikwie św. Maksymiliana Kolbe

*kompleks schronów wraz z budynkiem obserwacyjnym znajduje się na terenie dawnego grodziska

*Plac 11 Pułku z 1933-34 r.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KRZESIN

*wieś nad rozlewiskami Odry

 

KRZYWA

*wieś nad Bobrem, na pn. zach. od Nowogrodu Bobrz.

 

KUJAWA (niem.: Ottohof) zaznaczyć na mapie

*przysiółek przy drodze ze Stargard Gub.-Luboszyce

*folwark z XIX w.

 

KUKADŁO (niem. Kuckädel)

*wieś na trasie Kosierz-Bobrowice

 

KUMIAŁTOWICE (niem.: Kummeltitz, łuż.: Kuḿeltojce)

*wieś na pd. zach. od Koła

 

LIPSK ŻARSKI

*wieś nad Lubszą, na pd. od Jasienia

 

LISIA GÓRA

*wieś na pd. zach. od Jasienia

 

LUBANICE (niem. Laubnitz)

*wieś na pn. od Żar, przy linii kolejowej z Żar do Nowogrodu Bobrz.

*kościół gotycki p.w. MB Różańcowej z XIII-XVI w. na którym 2 krzyże pokutne na szczycie kościoła

 

LUBOSZYCE (niem.: Liebesitz, łuż.: Lubošojce)

*wieś na pd. od Gubina u podnóża Owczarki, najwyższego wzniesienia Pagórków Luboszyckich

*zespół pałacowy z XIX w., złożony z pałacu, czworaka, stodoły i 3 ha parku

*dawny cmentarz ewangelicki

*cmentarzysko z okresu kultury luboszyckiej z lat 150-350 n.e. z kamiennymi kręgami (u stóp Owczarki od pd. wsch., w lasku)

 

LUBSKO (niem.: Sommerfeld, łuż.: Žemr)

*miasto nad rzeką Lubszą

*prawa miejskie posiada od 1283 r.

*w rynku i przy okolicznych uliczkach stoją rzędy kolorowych kamienic z XVIII-XIX w.

*fara późnogotycka, trójnawowa p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Wnętrze kryje bogate sklepienia sieciowe i gwiaździste, fragmenty gotyckich malowideł figuralnych o tematyce pasyjnej, renesansowy – ołtarz, ambonę, chrzcielnicę z 2 poł. XVI w. Posadzka kościoła leży 1,5 m poniżej dzisiejszej nawierzchni rynku.

*7-kondygnacyjna, gotycka, ceglana wieża Bramy Żarskiej, zw. Basztą Pachołków Miejskich z XV w. na planie koła.

*zamek XVI w. wzniesiony na miejscu wcześniejszego grodu z parkiem z cennym drzewostanem

*kościół neogotycki p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1908 r.

*krzyż pokutny sprowadzony ze Strzegowa (z lewej strony kościoła NSPJ, w murku)

*„Złota uliczka”, to wąskie przejście między ulicami Krakowskie Przedmieście i ulicą Chrobrego. Możliwe, że jest najwęższą uliczką w Polsce.

*renesansowy ratusz z 4 wolutowymi szczytami i frontonami o horyzontalnych podziałach z 1580-82 r. We wnętrzu zachowane drewniane stropy i kute żelazne drzwi z 1582 r.

*Lubski Łęg Śnieżycowy – Obszar Natura 2000. Od wsch. strony miasta na powierzchni 65 ha, położone są bardzo cenne zbiorowiska siedlisk łęgowo-grądowych. Rosną tu wierzby, topole, olsze, dęby, wiązy i jesiony. Wśród roślin króluje objęta całkowitą ochroną gatunkową śnieżyca wiosenna. Występują tu, równie cenne i rzadkie w Polsce: kokorycz wątła, kruszczyk błotny, gwiazdnica wielkokwiatowa, paproć pióropusznik strusi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

LUTOL (niem.: Leuthen,łuż.: Lutol)

*wieś na pn. wsch. od Lubska

*kościół późnoklasycystyczny p .w. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika z 1830 r.

 

ŁAGODA

*wieś nad Bobrem, na pd. od Bobrowic w kierunku Nowogrodu Bobrz.

 

ŁAZY (niem.: Lasso; łuż.: Łaz)

*wieś między Dobre a Chęcinami

 

ŁAZY (niem.: Läsgen, łuż.: Lěskej)

*wieś na pn. od Tuplic, przy drodze do Brodów 

 

ŁOCHOWICE (niem. Lochwitz, serb. Łochojce)

*wieś na pn. do Krosna Odrz., przy drodze do Bytnicy

*kościół późnoklasycystyczny p.w. Chrystusa Króla z 1820 r.

*jezioro Glibiel (Łochowickie) z dobrze zagospodarowaną plażą

 

ŁOMY (niem.: Lahmo; łuż.: Łomy)

*wieś nad rzeką Łomianką

*zabytkowe domy z 1723-46 r. (nr 28,34,37)

 

ŁUKAWY

*wieś na trasie z Lubanic do Bieszkowa

 

MARCINOWICE (niem. Merzdorf)

*wieś nad Odrą, na pn. zach. od Krosna Odrz.

 

MARIANKA (niem.: Marienhein, łuż.: Marijny Gaj) zaznaczyć na mapie

*wioska leśna przy drodze z Brodów do Zasiek

 

MARKOSICE (niem.: Markersdorf, łuż.: Markośice)

*wieś położona nad Nysą Łużycką, na pd. zach. od Gubina

*krzyż pokutny z końca XV w. (przy polnej drodze, na tyłach zabudowań gospodarskich)

 

MASZEWO (niem. Messow, serb. Mašow)

*wieś nad Jeziorem Granicznym na skraju Puszczy Rzepińskiej, niedaleko rzeki Odra

*kościół późnogotycki p.w. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika z 1618 r.

 

MATUSZOWICE (niem.: Matzdorf, łuż.: Matušojce)

*wieś na wsch. od Tuplic

*romantyczne resztki bramy przy kordegardzie pałacowej z XVIII w. i park krajobrazowy (2 dęby szypułkowe odmiany kolumnowej, graby, lipy, dęby, topole białe, klony i wyniosłe świerki)

*pozostałości ewangelickiego cmentarza z aleją lipową, licznymi nagrobkami i fragmentami kamiennego muru

*pomnikowy dąb szypułkowy o obw. 520 cm (przed wsią, przy drodze do Grabowa)

 

MIELNO (niem.: Mehlen, łuż.: Maliń)

*wieś na pd. od Gubina

*kościół gotycki p.w. św. Franciszka z 1892 r.

 

MIERKÓW (niem.: Merke, łuż. Měrkow)

*wieś na zach. od Lubska

*nieczynny młyn zbożowy o napędzie elektrycznym (nad rzeką Lubszą)

*współczesny kościół p.w. bł. Karoliny Kózki z 1993 r.

*Mierkowskie Suche Bory to leśny rezerwat przyrody utworzony na pow. 131,40 ha, w celu ochrony częściowo odsłoniętych wydm śródlądowych oraz sosnowych suchych borów chrobotkowych.

*Bagna przy Rabym Kamieniu. Około 1,5 km na zach. od wsi Osiek znajduje się użytek ekologiczny o pow. 21, 15 ha.

*Mierkowskie Wydmy (607,20 ha). Ochroną objęto tu rzadkie już układy ekologiczne. Nieodzowne dla zachowania różnorodności ekosystemów torfowiskowych, bagiennych i wodnych. Wśród cennych gatunków roślin, szczególnie narażonych na wymarcie są m.in. lilia złotogłów, rosiczka pośrednia, rosiczka okrągłolistna, ponikło wielołodygowe.

 

MIŁÓW

*wieś w pobliżu rzeki Odra

 

MIRKOWICE

*wieś na pn. wsch. od Jasienia

*przy wyjeździe do drogi Wicina-Jasień, miejsce obozu pracy Kommando Gassen, jako filia obozu koncentracyjnego Gross-Rosen w Jasieniu (pamiątkowa tablica i dwa krzyże brzozowe)

 

MOKRA

*wieś na trasie Stara Woda-Chocimek, na pn. wsch. od Lubska

 

NABŁOTO (niem.: Nablath, łuż.: Marijny Gaj)

*wieś pod Brodami

 

NOWY RADUSZEC (niem. Neu-Rehfeld)

*wieś blisko linii kolejowej Krosno Odrz.-Gubin

 

NOWA ROLA (niem.: Niwerle /Niewerle, łuż.: Niwerla/ Niwjerle)

*wieś na pn. wsch. od Tuplic, nad rzeczką Rzeczycą

*kościół neoklasycystyczny p.w. NMP Królowej Polski z 1863 r. i pastorówka z dachem naczółkowym

*dąb szypułkowy- pomnik przyrody (naprzeciw pastorówki)

*od 1897 r. między Lubskiem a Tuplicami funkcjonowała nowoczesna, prywatna linia kolejowa z wagonami z miękkimi siedzeniami i radiem w każdym przedziale

 

NOWA WIOSKA (niem.: Neudörfel; łuż.: Wjaska)

*wieś nieopodal Grabic

 

NOWY ZAGÓR (niem. Boberhöh, Deutsch Sagar)

*wieś niedaleko drogi krajowej z Krosno Odrz. do Gubina, w pobliżu rzeki Bóbr

*kościół neogotycki p.w. św. Antoniego z 1882-86 r.

*średniowieczny krzyż pokutny, typu łacińskiego z granitu, który pochodzi z XIV–XVI w., stoi przy murze otaczającym kościół.

 

OSIECZNICA (niem. Güntersberg, serb. Wosetnica)

*wieś ok. 4 km na pn. zach. od Krosna Odrz., nad potokiem Biela

*pałac Johanna Arnolda Gohra i niewielki park z ok. 1850 r.

*kościół szachulcowy p.w. św. Piotra i Pawła z 1916 r.

 

OSIEK (niem: Ossig, łuż.: Wósek)

*wieś na pn. zach. od Lubska

*ruina zamku-dworu z XV w. z zaniedbanym parkiem ze starodrzewem

 

PIETRZYKÓW (niem.: Pitschkau, łuż.: Pětškow)

*wieś na pn. od Lipinek, przy drodze do Tuplic

*kościół neogotycki p.w. Dobrego Pasterza z XIV w. 

 

PLEŚNO (niem.: Plesse, łuż.: Plesno)

*wieś na pd. od Gubina, nieopodal drogi do Lubska

 

POLANOWICE (niem.: Niemitzsch, łuż.: Němšk)

*wieś na pd. od Gubina, przy drodze do Grabic

*istniał tu gród obronny nad Nysą Łużycką (historyczna Niemcza Łużycka), który jest do tej pory doskonale widoczny

*zabytkowy dom nr 18 z przeł. XVIII i XIX w., o konstrukcji szachulcowej, parterowy, nakryty dachem dwuspadowym

 

POLE (niem.: Pohlo, serb.: Pólo)

*wieś na trasie Gubin-Górzyn w otoczeniu lasów

 

POŁĘCKO (niem. Pollenzig, serb. Poleńcyk)

*wieś nad Odrą z przeprawą promową

*stary prom jako pomnik

 

POŁUPIN (niem. Rusdorf)

*wieś na pd. od Krosna Odrz., przy drodze do Zielonej Góry

*nowy kościół p.w. bł. Karoliny Kózki z 1994 r.

*grodzisko wczesnośredniowieczne położone na pd. krawędzi pradoliny Odry

 

PROSZÓW (niem.: Drahthammer)

*wieś na pd. wsch. od Brodów, przy drodze do Tuplic

*„Ośmiornica” – sosna pospolita uznana za pomnik przyrody

*„Śródleśne Oczka” – użytek ekologiczny skupiający 3 leśne jeziorka

 

PRZYBOROWICE (niem.: Schiegern, łuż.: Cygrin)

*wieś na trasie Gubin-Górzyn

 

PRZYCHÓW (niem.: Preichow)

*wieś położona w pobliżu Bobrowic

 

PÓŹNA (niem.: Pohsen, łuż.: Póžyn)

*wieś nad Nysą Łużycką

 

RASZYN (niem.: Räschen, łuż.: Rašyn)

*wieś na pn. zach. Lubska

*dom nr 25 z przeł. XVIII i XIX w.

*kościół p.w. św. Izydora Robotnika z 1993 r.

*granitowy krzyż pokutny, postawiony przez zabójcę w miejscu zbrodni. (w lesie, na wsch. od wioski, przy szlaku czerwony)

 

RETNO (niem. Sorge)

*wieś na trasie Krosno Odrz.-Wężyska

 

ROZTOKI (niem.: Rodstock, łuż.: Roztok)

*wieś na wsch. od Jasienia, przy drodze Wicina-Bieszków

*kamienny krzyż pokutny z XIV-XVI w. (na wiejskim placu, przy domu nr 23)

Miejscowa legenda mówi, że wystawiony był za zabicie dziewczyny przez zazdrosnego zalotnika lub według innej wersji jako pokuta wsi za zabicie napoleońskiego oficera.

 

RUDNIA (niem.: Raubarth)

*część wsi w Jałowicach

 

RYBAKI (niem. Schönfeld, serb. Rybaki)

*wieś na zach. od Maszewa

*kościół murowano – szachulcowy p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1677 r.

 

SADZARZEWICE (niem.: Sadersdorf, łuż.: Sazaŕejce)

*wieś graniczna nieopodal Grabic

 

SARBIA (niem. Münchsdorf)

*wieś na trasie Krosno Odrz.-Wężyska

*kaplica

 

SĘKOWICE (niem.: Schenkendorf, łuż.: Šenkojce)

*duża wieś na pd. od Gubina

*szachulcowy kościół p.w. Świętej Rodziny z 1579 r. o rzucie ośmioboku. Wewnątrz nagrobki renesansowe oraz barokowy ołtarz i chrzcielnica z 2 poł. XVII w.

*ruiny rycerskiej wieży mieszkalnej z XV w.

 

SIEŃSK (niem. Antoinettenruh)

*osada na trasie Starosiedle-Witaszkowo

 

STARA WODA (niem. Altwasser)

*wieś na trasie Lubsko-Nowogród Bobrz.

 

STARGARD GUBIŃSKI (niem.: Stargardt, łuż.: Stary Grod)

*wieś w dolinie Lubszy, na pd. zach. od Gubina

*kościół romański p.w. Św. Józefa z 1446 r.

*resztki wałów dawnego słowiańskiego grodziska plemiennego z VII- IX w. (w pobliżu Lubszy)

*na dawny dworcu kolejowym, początek gry terenowej, drogi różańcowej i drogi krzyżowej poświęconej o. Maksymilianowi, który 24.IX.1939 r. na ten dworzec został przywieziony z braćmi z Niepokalanowa i opuścił to miejsce 9.XI.1939 r.

 

STAROSIEDLE (niem.: Starzeddel, łuż.: Stare Sedlo)

*wieś nad Lubszą na pd. wsch.  od Gubina

*kościół p.w. św. Jana od Krzyża z XVIII w., z gotycką ceglaną wieżą. Kościół z relikwiami św. Maksymiliana Kolbe. Najważniejsze miejsce kultu Świętego, ze względu na pobliskie Gębice, gdzie przebywał w obozie jenieckim.

*na budynku plebanii urodził 20.08.1886 r. znakomity filozof i teolog Paul Johannes Tillich, o czym świadczy wewnątrz pamiątkowa tablica

*w podworskim parku zachowały się liczne pomnikowe drzewa-dęby o obwodach do 5,40 m

*dawne grodzisko (w widłach Lubszy i Niespawy)

*mała elektrownia wodna w budynkach dawnego młyna i tartaku (teren prywatny)

 

STARY RADUSZEC (niem. Alt-Rehfeld)

*wieś nad Bobrem, przy trasie Krosno Odrz.-Wężyska

 

STARY ZAGÓR

*wieś na Bobrem, na wsch. od Dychowa

 

STRUMIENNO (niem. Pfeifferhahn)

*wieś na trasie Krosno Odrz.-Wężyska

*kaplica p.w. MB Fatimskiej z lat 90-tych XX w.

 

STRUŻKA (niem.: Seedorf)

*wieś na trasie Bobrowice-Lubsko

 

STRZEGÓW (niem.: Strega, łuż.: Stšěgow)

*wieś w Dolinie Nysy, na pd. zach. od Gubina

*późnogotycki kościół p.w. św. Antoniego Padewskiego z XVI w., w którym relikwie św. Maksymiliana Kolbe

 

SUCHODÓŁ (niem.: Zauchel, łuż.: Suchol)

*wieś na zach. od Brodów

*jezioro Suchodolskie o pow. ponad 30 ha

*pozostałości wałów grodziska kultury łużyckiej (700-500 p.n.e.)- w okolicy pn. strony jeziora

 

SUROWA

*wieś na wsch. od Lubanic

 

ŚWIBINKI (niem.: Schniebichen, łuż.: Swibinki)

*wieś na pn. wsch. od Tuplic

*od drogi Jurzyn-Drzeniów do dawnego dworu prowadzi 450 metrowa szeroka aleja kasztanowa

*kamienny drogowskaz z XIX w. (na początku alei kasztanowej)

 

ŚWIBNA (niem: Zwippendorf, łuż.: Swibna)

*wieś na pd. wsch. od Jasienia, przy trasie Jasień-Żary

 *zespół dworski złożony z barokowego dworu z 1700-10 r., 3 budynków gospodarczych, spichlerza z 1772 r. i resztek parku

*stoi kamienny drogowskaz z 1831 r. (na rozdrożu Świbna – Jabłoniec)

 

TARNAWA KROŚNIEŃSKA (niem. Tornow)

*wieś nad Bobrem, na pd. od Bobrowic

*kościół barokowy p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1712-13 r.

 

TARNÓW (niem.: Thurno / Turnow)

*wieś koło Lubska

 

TUCHOLA ŻARSKA (niem.: Gross Tauchel, KleinTauchel, łuż.: Tuchel, Małe Tuchel)

*wieś na wsch. od Lubska

*barokowy pałac Knobelsdorfów z 1741 r. i zabudowywania folwarczne z XVIII/XIX w.

*park krajobrazowy z pomnikowym starodrzewem, z którego najokazalszy to platan o ob. 500 cm i dwa dęby szypułkowe o ob. 512 i 455 cm. 

*kościół p.w. Św. Stanisława Biskupa z 1597 r.

 

TUPLICE (niem.: Teuplitz /do 1912 Gross / Klein Teuplitz, łuż.: Wjelike / Male Tuplice)

*wieś na trasie Jasień-Trzebiel

*kościół neogotycki p.w. Chrystusa Króla z 1930 r.

 

TYMIENICE (niem.: Tamnitz)

*wieś nieopodal trasy Bobrowice-Lubsko

 

WAŁOWICE (niem.: Wallwitz, łuż.: Walojce)

*duża wieś na pn. wsch. od Gubina, przy drodze do Gorzowa, u podnóża Góry Zamkowej

*pozostałości po tartaku wodnym z XVIII w.

*na Górze Zamkowej śladowe pozostałości ruin zamku

*stadnina koni „Stajnia Sportowo-Hodowlana Kiecoń i syn” (w kierunku Chlebowa)

 

WEŁMICE (niem.: Wellmitz)

*wieś między Gubinem a Bobrowicami od pd. strony

 

WĘGLINY (niem.: Ögeln, łuż.: Hugliny)

*wieś na pd. od Gubina

*ślady obozowiska paleolitycznego z IX tysiąclecia p.n.e.

*folwark z końca XVIII w.

*remiza strażacka z XIX w.

*dom nr 17 murowany w kondygnacji szachulcowy z XVIII w.

*aleja 83 dębów szypułkowych w wieku 200-300 lat (przy drodze Węgliny-Mielno). Dąb szypułkowy w wieku ok. 400-500 lat o obwodzie 750 cm położony na działce nr 34

*rezerwat przyrody „Uroczysko Węglińskie” o pow. blisko 7 ha (2 km od wsi). Ochronie podlega fragment starodrzewia dębowego z domieszką buka i innych gatunków drzew pochodzenia naturalnego, w wieku 100 – 120 lat, porastających obszar atrakcyjny pod względem krajobrazowym.

 

WĘŻYSKA (niem.: Merzwiese, łuż.: Měrcojz)

*wieś przy drodze Chlebowo-Czarnowice

*kościół gotycki p.w. MB Szkaplerznej z XIX w. Wewnątrz relikwie św. Maksymiliana Kolbe.

 

WICINA (niem.: Witzen, łuż.: Witcyn)

*wieś na wsch. od Jasienia, przy drodze Jasień-Nowogród Bobrzański

*neogotycki kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1862-65 r.

*Dąb Lutra – pomnik – posadzony w 1883 r., w 400 rocz. urodzin Lutra

*gród metalurgów ludności kultury łużyckiej sprzed 2700 lat (stanowisko archeologiczne na łąkach ok. 1 km od wsi).

 

WIELOTÓW (niem.: Weltho, łuż.: Ẃeltow)

*wieś na trasie z Jasienicy do Grabic

 

WIERZCHNO (niem.: Wirchenblatt, łuż.: Werchne Błoto)

*wieś na pn. od Brodów

 *park podworski z pomnikowymi drzewami

 

WITASZKOWO (niem.: Vettersfelde, łuż.: Wětškow)

*wieś na pd. wsch. od Gubina

*kościół szachulcowy p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z 1749 r., w konstrukcji szachulcowej.  Wewnątrz renesansowy, drewniany ołtarz z 1596 r.

 

WŁOSTÓW

*wieś na trasie Żary-Nowogród Bobrz.

 

WYSOKA

*wieś nad Bobrem, na pn. zach. od Nowogrodu Bobrz.

*kościół neogotycki p.w. św. Teresy od Dzieciątka Jezus z XVIII w., wewnątrz kamienna chrzcielnica z 1611 r.

 

ZABŁOCIE

*wieś na zach. od Nowogrodu Bobrz.

*kościół p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP z 1945 r. (w dawnym budynku szkolnym)

 

ZASIEKI (niem.: Forst, łuż.: Baršč)

*wieś nad Nysą Łużycką, na zach. od Brodów, przy granicy z Niemcami

*dawniej wschodnia dzielnica, prawobrzeżnego miasta Forst

*ruina mostu zw. Lange Brücke z 1921 r., która łączyła dzielnicę z centrum miasta

*fragmenty dawnej fontanny, dekorowanej symbolami przedstawiającymi tkaczy (przy moście)

*kościół nowy p.w. MB Królowej Polski z 1988-92 r.

 

ZAWADA (niem.: Saude, łuż.: Zawod)

*wieś nieopodal Gubina na pd.

 

ZIĘBIKOWO (niem.: Seebigau, łuż.: Zebikowo, Zebikow)

*wieś na zach. od Lubska

 

ŻARKÓW

*wieś nad Bobrem, na pd. od Bobrowic

 

ŻENICHÓW (niem.: Schöneiche, łuż.: Ženichow)

*wieś pod Gubinem od pd.

 

ŻYTOWAŃ (niem.: Seitwann, łuż.: Žytowań)

*wieś na pn. od Gubina, przy drodze do Kosarzyna

*folwark majątku ziemskiego w którym po wojnie mieściła się strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza i Straży Granicznej

*użytek ekologiczny o nazwie „Szuwar” o pow. 7,7 ha i „Wrzosiec” i jest nieco większy od pierwszego

 

 

DODATEK NIEMIECKI

GUBEN

*miasto w niemieckiej części Łużyc Dolnych, znajdujące się na lewym brzegu Nysy Łużyckiej, w kraju związkowym Brandenburgia. Leży na granicy z Polską.

*słup dystansowy poczty polsko-saskiej z herbami Polski i Saksonii z 1736 (rekonstrukcja z 1989 r.)

*kościół ewangelicki, secesyjny Dobrego Pasterza z 1902–03 r.

*willa fabrykanta neorenesansowa Ludwiga Meyera z 1898 r. (ob. Niemiecko-Słowiańskie Centrum Kultury)

*dworzec kolejowy

*kamienice przy ulicach Frankfurckiej (Frankfurter Straße) i Berlińskiej (Berliner Straße)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

RATZDORF (dolnołuż. Radšow)

*położony jest przy ujściu Nysy Łużyckiej do Odry w pobliżu granicy polsko-niemieckiej

*kościół protestancki z 1958 r. (ze stodoły)

 

NEUZELLE (niem. Kloster Neuzelle, łac. Nova Cella, dolnołuż. kloštaŕ Nowa Cala)

*czynne opactwo cystersów położone na terenie Łużyc Dolnych, 18 km na pn. zach. od Gubina. Zespół klasztorny w obecnej postaci składa się z kościoła, zabudowań klasztornych, a także browaru, oranżerii, podziemnego Teatru Niebiańskiego oraz XVIII w. ogrodu klasztornego o powierzchni 5 ha, odrestaurowanego w 2022 r. i będącego jedynym ogrodem barokowym w Brandenburgii. Kościół wraz z bogatym wystrojem wnętrza uchodzi za cenny przykład sztuki barokowej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

STEINSDORF

*kościół ewangelicki, szachulcowy z 1749 r.

 


Informacje o miejscowościach-źródło:

książeczka ,,Szlak Południk 15”

materiały własne

wikipedia

mapy: https://pl.mapy.cz/